უსაფრთხოა თუ არა საავადმყოფოში მკურნალობა?

იაშვილის სახელობის ბავშვთა საავადმყოფოში, სხვადასხვა ინფექციით დაავადებული პაციენტები ერთ პალატაში ხვდებიან, რის გამოც დაავადებთა გადადების რისკი იზრდება.

”ბავშვი საავადმყოფოში ფილტვების ანთებით მოვიყვანე და ენტერო ვირუსი

გადაედო.”- ამბობს მარი ანტონოვა - ”გარდა ამისა ამ საავადმყოფოში სრული

ანტისანიტარიაა.”                               

“ენტერო ვირუსი ორ-სამ მეტრში ჰაერწვეთოვანი გზით გადამდები ვირუსია”_ ამბობს პედიატრი თამარ თოფჩიშვილი. “ასეთი პაციენტი იზოლირებული უნდა იყოს სხვა პაციენტებისგან, ვინაიდან ბავშვმა შეიძლება ადვილად აკრიფოს სხვადასხვა დაავადებები და მისი მდგომარეობა უფრო დამძიმდეს.”

როგორც აღმოჩნდა ეს ერთადერთი შემთხვევა არ არის, როცა ვირუსიანი პაციენტი იმ ბავშვებთან ხვდება პალატაში, რომელთაც სხვა დიაგნოზი აქვთ დასმული.

ერთერთი ორი წლის და შვიდი თვის პაციენტის მშობელი, რომელმაც ვინაობის გამხელა არ ისურვა.ჩვენთან საუბარში ამბობს: ”ჩემ შვილს ნაღვლის ბუშტი აქვს გადიდებული. პალატაში კი ვირუსიანი ბავშვია, მეშინია, რომ არ გადაედოს, მინდა რაც შეიძლება მალე გაგვწერონ.”

ამავე პალატაში, სადაც სხვა პაციენტს პნევმონიასა და ვირუსს მკურნალობენ მოათავსეს ბავშვი, რომლის დიაგნოზი - კუჭ-ნაწლავის სპაზმია. რაც  იმის ალბათობას ზრდის, რომ პაციენტს სხვა დიაგნიოზთან ერთად ვირუსიც განუვითარდეს.

იაშვილის სახელობის ბავშვთა საავადმყოფოს დირექტორის მოადგილის,

ივანე ჩხაიძის განცხადებით: ”პაციენტთა სრული იზოლირება ვერ ხერხდება, თუმცა

სხვადასხვა ინფექციით დაავადებული ბავშვები ნაკლებად შესაძლებელია, რომ ერთ

პალატაში მოხვდნენ. შარშანდელი ეპიდემია იყო კოშმარი. ადგილზე საერთოდ

აღარ იყო საუბარი. ზოგადად კი, ინფექციური კონტროლი ხორციელდება და ჩვენ

ხელოვნურად არ ვქმნით ასეთ გართულებებს, რომ ხელი შევუწყოთ ვირუსის

გადადებას.”

ვირუსის გადადების ერთერთი ხელშემწყობი ფაქტორი ანტისანიტარიაა, რაზეც მშობლები ღიად საუბრობენ. ბავშვის დასაწოლი ღრუბელი, რომ ავწიე, ქვეშ გამხმარი ჭიები იყო. სავსეა აქურობა ტარაკნებით და კოღოებით.

საავადმყოფოში არსებული არასათანადო პირობებით აღშფოთებულია მარიამ მჭედლიძეც:”ძალიან ცუდი პირობებია, არ აქვთ იმის საშუალება , რომ პალატებში ინდივიდუალურად გადაგვანაწილონ. აქ შეიძლება პირიქით რაღაც გადაგედოს. გარდა ამისა არიან, ტარაკნები და კოღოები, არ გვაქვს ცხელი წყალი. რასაც აცხადებენ ტელევიზიებში ამ საავადმყოფოზე მეგონა გაწკრიალებული, მოვედით და დაგვხვდა საშინელება.”

ვირუსული დაავადებების რიცხვის მატებას ექიმები ზამთრის სეზონის

დადგომასთან ერთად ვარაუდობენ. “ნოებმერი და დეკემბერი ეს ვირუსების პიკია, რთულია ყველა პაციენტის იზოლირება, თუმცა ეს აუცილებელია”.გამომდინარე იქიდან, რომ ბავშვები ვირუსული ხასიათის დაავადებების გადადებას ადვილად ექვემდებარებიან. გართულებების თავიდან არიდება საავადმყოფომ უნდა უზრუნველყოს.”

ამ ეტაპზე ინფექციურ განყოფილებაში რვა პალატაა. საავადმყოფოში მკურნალობაზე მოთხოვნილების ზრდა პალატების მეტად გადატვირთვას გამოიწვევს და შესაძლოა სიტუაციის კონტროლი გართულდეს.

”თავდასხმა საუკეთესო თავდაცვაა”

პირველი შეკითხვა - რისთვის გვჭირდება ჯარი? კითხვას თავადვე პასუხობს თავდაცვის მინისტრის მოაგილე - ნოდარ ხარჩილაძე: ”იმისთვის, რომ მტერი შევაკავოთ.”
”ვისაც ენანება საკუთარი ჯარის შენახვა, მას მოუწევს შეინახოს სხვისი ჯარი.” მინისტრის მოადგილემ დიდი სიამაყით ისაუბრა, რომ ასეთი პროფესიონალური ჯარი ბევრ ქვეყანას არ ჰყავს.
ასევე ისაუბრა რეზერვის სისტემაზე საქართველოში. ერთადერთი საკითხი, რაზეც ორივე მხარე შევთანხმდით ისაა, რომ პირველი რეზერვის სისტემა იყო გაუმართავი. ეს სავალალო შედეგები აგვისტოს ომის დროს ვიწვნიეთ და ვერც ”მტერი შევაკავეთ.” მინისტრის მოადგილემ თავადაც აღნიშნა, რომ რეზერვისტები იყვნენ მოუმზადებლები და მათი ომში გაშვება არ შეიძლებოდა.
რეზერვისტთა ახალი სისტემა ორ კატეგორიად დაიყოფა.
პირველი - სადაც გადამზადდებიან უკვე გამოცდილი ჯარისკაცები და მათ კონკრეტულ ქვედანაყოფებს მიამაგრებენ. მეორე კატეგორია იქნება მხარდამჭერი რეზერვი, ამ ნაწილს გამოუცდელი მოხალისეები შეადგენენ და მათ საბრძოლო სიტუაციებში არ გამოიყენებენ. რეზერვის ხანგრძლივობა 45 დღემდე გაიზრდება.
იმისათვის, რომ ჯარი იყოს მოქნილი აუცილებელი პირობაა არსებობდეს კომუნიკაცია და კონტროლი. თუმცა ამ სისტემის დასახვეწად რამდენიმე საფეხურის გავლაა საჭირო”- განაცხადა ნოდარ ხარჩილაძემ.
შეხვედრის დასკვნით ნაწილში კი აღნიშნა, რომ ”საქართველოს სჭირდება პროფესონალი ჯარი. ამ ეტაპზე გვყავს 25 000 ჯარისკაცი, ხოლო მინიმუმი რაოდენობა უნდა იყოს 37 000, ახლა ვართ მინიმუმთან ახლოს.”
ეს ნიშნავს იდეალურისგან შორს, ანუ ”გასაკეთებელი ჯერ კიდევ ბევრია!”

”მშვიდი, ჩუმი სამყარო - შეჭრილი ხმაურიან სამყაროში”

ზუსტი სტატისტიკა, რამდენი სმენადაქვეითებულია საქართველოს მასშტაბით - არ არსებობს. სავარაუდო მონაცემები დარეგისტრირებულთა რაოდენობას (დაახლოებით 6 000 ადამიანი), ორჯერ აღემატება.
არ ესმით - ესაა მათი ერთადერთი შეზღუდვა, რის გამოც ვიზუალური აღქმის უნარი მკვეთრად აქვთ განვითარებული და ძალიან ყურადღებიანები არიან. მათ ჯერ ვერ გაიარეს საზოგადოებასთან უმტკივნეულო ინტეგრირების პროცესი.
გაუცხოების მთავარი მიზეზი ისაა, რომ უმრავლესობამ არ იცის ჟესტური ენა. ამის გამო სმენადაქვეითებულთა თვითშეფასების უნარი ძალიან დაქვეითებულია. ხშირად მშობლებს არც სურთ, რომ მათმა შვილმა ისწავლოს ჟესტური ენა. ასეთ ბავშვებს მალავენ ოჯახში და კონტაქტს თავისი მოგონილი ჟესტებით ცდილობენ. რაც იწვევს მშობელსა და ბავშვს შორის კომუნიკაციის დაკარგვის საფუძველს.

საქართველოს ყრუთა კავშირის თავმჯდომარის მოადგილის მაია მეტონიძის განცხადებით: ”მხოლოდ იმის გამოქვეყნება მედიის საშუალებებით, რომ ჩვენ გვჭირდება სმენის აპარატები, ეს გარკვეულწილად დისკრიმინაციაა. მათ არაფერი სჭირდებათ თუ ექნებათ სრულფასოვანი გარემო.”
პრაღაში, გასულ წელს ჩატარდა სმენადაქვეითებულთა სილამაზის კონკურსი, რომელშიც მონაწილეობას ქართველი გოგონაც იღებდა. ნინო დავითნიძე ამ კონკურსზე ”მის ევროპა” გახდა. ამ დიდი წარმატების გამო ეს კონკურსი წელს საქართველოში ჩატარდება. ჟურნალ ”იმედი +-სათვის” მიცემულ ინტერვიუში ნინო დავითნიძემ აღნიშნა, რომ მან შემოთავაზება მიიღო გერმანული სააგენტოსგან, ფოტო სესიაში მონაწილეობის მიღებაზე.
ეს კონკურსი ის მნიშვნელოვანი კომპონენტი იყო, რაც აუცილებელია მათი საზოგადოებაში რეალიზებისთვის და რის გარეშეც ინტეგრირებას ვერ შეძლებენ. მაია მეტონიძე ამბობს: ”ლამაზად შეფუთული მივაწოდეთ საზოგადოებას მათი შესაძლებლობები და მე ვთვლი, რომ ეს იყო წარმატებული აქცია. დამსწრე საზოგადოების, არც ერთი ადამიანის სახეზე არ იკითხებოდა, რომ ისინი ებრალებოდათ და არც გაკვირვებულები არ იყვნენ. ამ ტიპის პროექტები ზოგადად ძალიან გამართლებული და ეფექტურია. თუ ასეთი ადამიანების რეაბილიტირებას რამდენიმე წელი ჭირდება, ამ კონკურსმა მათთვის იგივე შედეგი მოიტანა.”
სმენადაქვეითებულთათვის მნიშვნელოვანი სიახლეა ისიც, რომ სასულიერო აკადემიის ერთერთი სტუდენტი, სწავლობს ჟესტურ ენას თავისი ინიციატივით. შესაბამისად, მათ მამაოსთან აღსარების ჩაბარება აღარ მოუწევთ მესამე პირის (თარჯიმნის) თანდასწრებით.
ვინაიდან ინფორმირების დონე დაბალია, ”საზოგადოება არ არის მზად, რომ მიიღოს ისინი. მათთვის სმენადაქვეითებული მხოლოდ და მხოლოდ ინვალიდია, რომელსაც უნდა დაეხმარო ან გეცოდებოდეს”- ამბობს ჟესტური ენის თარჯიმანი ესმერალდა იაკობაშვილი.

ამ სტერეოტიპის მიღმა ისინი არიან არაჩვეულებრივი მეუღლეები, მშობლები და შვილები. კითხვაზე რატომ დაუკავშირა ცხოვრება სმენადაქვეითებულს, ფლორა ბეჟანიშვილი გვპასუხობს: ”მე ბგერები მესმის და არ გამიჭირდებოდა მეტყველ ადამიანთან კონტაქტი, მაგრამ სურვილი არ მქონდა. მივხვდი რომ საზოგადოება სხვა თვალით გვიყურებს, უჭირთ ურთერთობა, გაგება. უფრო მიადვილდება ჩემ მეუღლესთან ურთიერთობა. მასთან დაწვრილებით ხდება ინფორმაციის გადაცემა და ორივესთვის ყველა ნიუანსი გასაგებია.”
საზოგადოებაში ადაპტირებისთვის, აუცილებელია იცოდნენ წერა-კითხვა. ეს მათი უმრავლესობის პრობლემაა. საზღვარგარეთ უამრავი სმენადაქვეითებული იღებს საშუალო და უმაღლეს განათლებას ინკლუზიურად.
გამომდინარე იქიდან, რომ საქართველოში მათი განათლების დონე საკმაოდ დაბალია, თავს იჩენს დასაქმების პრობლებაც. ესმერალდა იაკობაშვილი ამბობს: ” როცა საზოგადოებაში მათ ინტეგრაციაზეა საუბარი, იგრძნობა შიში და ჩნდება კითხვა როგორ გავაგებინო? იცით როგორ მშურს სხვა ქვეყნების? მაგალითად, რუსეთის ყრუთა კავშირში, კადრები სმენადაქვეითებულებითაა დაკომპლექტებული, იმიტომ რომ მათ მიიღეს სათანადო განათლება. იქამდე მათ ბევრი იბრძოლეს, ვინაიდან საბჭოთა კავშირში ჟესტური ენა აკრძალული იყო.”
სამწუხაროდ, საქართველოს ყრუთა საზოგადოებაში თვლიან, რომ ეს თაობა დაკარგულია. მიუხედავად იმისა, რომ სურთ კომუნიკაცია და აინტერესებთ ნებისმიერი თემა, ეტყობათ ინფორმაციის ნაკლებობა. მათთან სრულფასოვანი კომუნიკაცია ამ ეტაპზე მხოლოდ ჟესტური ენის მცოდნე პირებს შეუძლიათ.
მცირედით, მაგრამ პროგრესი მაინც იგრძნობა. საქართველოს ყრუთა კავშირის ინფორმაციით, დღესდღეობით რამდენიმე ათეული ადამიანია დასაქმებული ქალაქის დასუფთავების სამსახურში. ახალგაზრდები მეტად ცდილობენ აქტიურად ჩაერთონ საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. მიუხედავად იმისა, რომ ამას არ აქვს პერმანენტული სახე, ისინი მისდევენ სხვადასხვა სახეობის სპორტს, მუშაობენ მინანქარზე, სწავლობენ ხელსაქმეს, ხატავენ, ცეკვავენ, მღერიან და მონაწილეობას იღებენ სხვადასხვა ტიპის და მნიშვნელობის კონკურსებში. ამას ორგანიზებას უწევს საქართველოს ყრუთა საზოგადოებაში, არსებული დღის ცენტრი. რამდენიმე ახალგაზრდა გადამზადდა და დასაქმდდნენ მღებავებად, სანტექნიკოსებად, მშენებლებად.
საქართველო 139-ე ქვეყანაა, რომელიც 2008 წელს უკვე შეუერთდა შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა უფლებების საერთაშორისო კონვენციას. საკანონმდებლო ბაზა განმტკიცებულია და შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებს მეტად ექნებათ კანონიერი მოთხოვნების საფუძველი.
უკვე გაწერილია გრძელვადიანი სტრატეგია, რომელიც 2015 წლისთვის (მთელი სამოქმედო გეგმა) უნდა იყოს შესრულებული. ამაში იგულისხმება საერთაშორისო სტანდარტების აღიარება და საზღვარგარეთ უკვე აპრობირებული მეთოდების დანერგვა და შესაბამისი გარემოს შექმნა.
ესმერალდა იაკობაშვილი მიიჩნევს, რომ ისეთ სამსახურებში, როგორიც სასწრაფო, სახანძრო ან საპატრულო სამსახურია, უნდა მუშაობდეს მინიმუმ ოცი კადრი, რომელიც ფლობს ჟესტურ ენას და საჭიროების შემთხვევაში ამ კონტიგენტს მოემსახურება. ”ესპანეთში, იმ შემთხვევაში თუ უნარშეზღუდულს კარი ჩაეკეტა, გახდა ოჯახური კონფლიქტის, ხანძრის, ავარიის, ყაჩაღობის მსხვერპლი, ბროშურაზე ილუსტრირებული და დანომრილი სხვადასხვა საგანგებო სიტუაციების დროს, მას შეუძლია დაუკავშირდეს და დასახმარებლად მიმართოს შესაბამის სამსახურს.

მანანა ნოზაძე

12 000 ამომრჩეველი არჩევნებში მონაწილეობას ვერ მიიღებს

       

30 მაისს თვითმმართველობის არჩევნები ჩატარდება. საარჩევნო სიებში ცდომილებები საქართველოში აქამდე ჩატარებული ყველა არჩევნების ძირითადი პრობლემაა. არჩევნებში ჩართული  ნებისმიერი სუბიექტი ამ დარღვევების აღმოფხვრას საკუთარი მეთოდებით ცდილობს. მიუხედავად ამისა საკითხი გადაუჭრელი რჩება.

პრობლემის მოუგვარებლობის ერთერთი მიზეზი, იმ პირთა სიაა რომლებიც საცხოვრებელ ადგილებს იცვლიან მაგრამ რეგისტირებულნი კვლავ ძველ მისამართზე რჩებიან.

ცესკოს საზოგადოებასთან სამსახურის უფროსი ჯული გიორგაძის განცადებით: ”იმ ადამიანების რაოდენობა, რომლებიც ბინის მესაკუთრეებმა რეგისტრაციიდან მოხსნეს - 12 200-ია.”

ამ ადამიანთა რიცხვს მიეკუთვნება ჯამბურიძე გოდერძი აკაკის ძე, რომელიც სამოქალაქო რეესტრის ისანი - სამგორის რაიონის ნომერ 142 - ე ბრძანების საფუძველზე რეგისტრაციიდან მოიხსნა.

სამოქალაქო რეესტრში ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია განცხადების შეტანა რეგისტრაციიდან მოხსნის შესახებ, თუ ეს პირი კონკრეტულ მისამართზე არ ცხოვრობს ბოლო ექვსი თვის განმავლობაში.

            სამოქალაქო რეესტრს  სწორედ ამ განცხადებით მივმართე, რათა ეს პიროვნება ჩემს საკუთრებაში არსებული ბინიდან მომეხსნა რეგისტრაციიდან.

ამისათვის წარვადგინე ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან, რომ ბინა ნამდვილად ჩემს საკუთრებაშია. სამოქალაქო რეესტრის წარმომადგენლის, ილია ღარიშვილის განცხადებით: ”იმისათვის, რომ პიროვნება მოიხსნას რეგისტრაციიდან, აუცილებელია სამი მეზობლის ხელმოწერა, რომ აღნიშნული პირი ნამდვილად არ ცხოვრობს ამ მისამართზე.”

 შედგა საცხოვრებელი ადგილის დათვალიერების ოქმი და  საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სამოქალაქო რეესტრის სააგენტოს, ისანი - სამგორის რაიონის სამსახურის უფროსმა დავით ჩაკვეტაძემ ჩემი მოთხოვნა დააკმაყოფილა.

ამ  ბრძანების თანახმად მოქალაქე ჯამბურიძე გოდერძი აკაკის ძე მოხსნილია რეგისტრაციიდან და სათანადო ცვლილება უნდა შევიდეს მონაცემთა ბაზასა და ფორმა 1 - ში.

ცესკოს მონაცემებით 177 - მა ადამიანმა უკვე გაიარა ხელახალი რეგისტრაცია, მათ ამის საშუალება 14 მაისამდე ჰქონდათ.

რეგისტრაციიდან მოხსნის შესახებ ბრძანება ძალაში გამოქვეყნებისთანავე შედის. აქედან გამომდინარე 12 000 ამომრჩეველი და მათ შორის გოდერძი ჯამბურიძე 30 მაისს  ვერ მიიღებს მონაწილეობას 2010 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში. საწინააღმდეგო ფაქტი ჩაითვლება დარღვევად.

                                                                                       მანანა ნოზაძე

                                                                                            GIPA

                                                                                             2010

სად გროვდება ხურდაში დაუბრუნებელი ერთ და ორთეთრიანები?

ლოგიკურია, რომ 99 არ უდრის 100. დამტკიცებულია, რომ დაუმრგვალებელი ფასები მომხმარებელს პროდუქციის შეძენისაკენ უბიძგებს. ასეთ შემთხვევებში, თუკი მყიდველს, საქონლის შესაძენად გადახდილი თანხიდან არ დაუბრუნებენ კუთვნილ ხურდას, თითოეული მომხმარებლისათვის ხურდაში გაუცემელმა ერთ და ორთეთრიანმა, შესაძლოა ჯამში სოლიდური თანხა შეადგინოს.
”ავერსის” აფთიაქის მედიკამენტების ფასების 67% , ხოლო PSP-ს - 53% დაუმრგვალებელია. აუდიტორული კომპანიის შპს ”პროფესიონალის” დირექტორის გიორგი კამლაძის განცხადებით: ”ამ მონაცემებზე დაყრდნობით, დაუმრგვალებელი ფასებით ფირმა იღებს სოლიდურ დამატებით შემოსავალს. თუმცა კონკრეტული ციფრის განსაზღვრა შეუძლებელია. საგადასახადო კანონების შესაბამისად, ეს აუცილებლად უნდა აღირიცხოს ბუღალტრულად, როგორს დამატებითი შემოსავალი. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ეს კანონდარღვევაა და ითვალისწინებს საჯარიმო სანქციებს.”

საქართველოს ეროვნული ბანკის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის უფროსის კახა ბარაბაძის თქმით, ” სავაჭრო და მომსახურების ობიექტები ვალდებულები არიან თვითონ - დამოუკიდებლად უზრუნველყონ თავიანთი ობიექტები ყველა ნომინალის ფულის ნიშნებით, რათა არ ქონდეს ადგილი ხურდა ფულის (მათ შორის 1 და 2 თეთრიანი მონეტების) დაუბრუნებლობის ფაქტებს”.

მიუხედავად ამისა, მომხმარებელი ყოველდღიურად ხვდება ამ პრობლემას.
მსხვილი ფარმაცევტული კომპანიების სააფთიაქო ქსელებში მედიკამენტების ღირებულება დაუმრგვალებელია. გამომდინარე იქიდან, რომ ერთ და ორთეთრიან მონეტებს ფარმაცევტები ხურდაში არ აბრუნებენ, მომხმარებელი ზარალდება. სალარო აპარატიდან ამობეჭდილ ქვითარზე კი, მითითებულია შეძენილი პროდუქტის ღირებულება და არა ის, რაც მომხმარებელმა გადაიხადა.
კითხვაზე დაუბრუნებიათ თუ არა ხურდაში ერთთეთრიანი და რა რეაქცია გქონიათ მომხმარებელმა თამარ სურმავამ უპასუხა: ”არასოდეს, თუმცა იყო ასეთი აფთიაქი ”კრისტალი”(რომელიც დაიხურა და მისი ქსელიც არსად მინახავს) და იქ მქონდა შემთხვევა. გამეცინა, ავიღე და ისე ვინახავ.”

იგივე კითხვაზე, კონკრეტულად ”ავერსის”, ”PSP-სა”და “GPC-ს” შემთხვევაში თუ დაუბრუნებიათ, სალომე წიქარიშვილმა უპასუხა: ”ერთი შემთხვევაც კი არ მახსენდება.”
ფარმაცევტული კომპანია PSP-ს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის უფროსმა ნათია ხაბეიშვილმა განაცხადა: ”ჩვენ ვცდილობთ აფთიაქებში გვქონდეს ერთ და ორთეთრიანები, მაგრამ ეს მხოლოდ და მხოლოდ კლიენტების გაღიზიანებას იწვევს.”
რამდენად ღიზიანდება მომხმარებელი, ან შეურაცხყოფად იღებს თუ არა ერთეთრიანის ხურდაში მიღებას მარი ჯუღელი ამბობს. ”მქონია ერთადერთი შემთხვევა ავლაბარში, ნამდვილად არ გავღიზიანებულვარ და არც შეურაცხყოფად მიმიღია, თუმცა ძალიან გამიკვირდა. ასეთი რამ ხშირად არ ხდება.”
საინტერესოა, რატომ არ არის პროდუქციის ღირებულება თავიდანვე დამრგვალებული, თუ რეალიზაციისას მაინც მრგვალდება?
დიდი მცდელობის მიუხედავად, შეუძლებელი(დროის უქონლობის გამო) აღმოჩნდა იმის დადგენა, აღირიცხება თუ არა ეს თანხა სადმე ფარმაცევტული კომპანიების მიერ. ფარმაცევტული კომპანია ”PSP_ს” პიარ სამსახურმა ვერ შეძლო ჩემი დაკავშირება ბუღალტრებთან და ფინანსურ დირექტორებთან და საბოლოოდ მეილზე გაგზავნილ შეკითხვებზე მომივიდა პასუხი:”გააკეთეთ სტატია ჩვენი კომპანიის გარეშე. ბედნიერ შობა-ახალ წელს გისურვებთ.” ავერსის” პიარ-მენეჯერი ნინო თოდუა, სანამ ჩემს შეკითხვებს გაიგებდა ტელეფონს მაინც პასუხობდა, მერე კი გამომიცხადა, რომ ჩემთან შეხვედრას პაატა კურტანიძე ახლო მომავალში ვერ შეძლებს, მოუცლელობის გამო. მე ვთხოვე, რომ ნებისმიერი დრო მისაღები, იქნებოდა ჩემთვის, თუმცა არც ამაზე მიმიღია დადებითი პასუხი და ამით დასრულდა ჩვენი სატელეფონო საუბარი. ამის შემდეგ ტელეფონსაც არავინ პასუხობს.

ფაქტი კი ერთია, რომ ერთ და ორთეთრიანები მიმოქცევაში არის რეალიზაციაში კი არა. ამას კახა ბარაბაძის განცხადებაც ადასტურებს: ”ეროვნული ბანკი ვალდებულია დააკმაყოფილოს ეკონომიკის მოთხოვნა ყველა ნომინალის (მათ შორის 1 და 2 თეთრიანი) ფულის ნიშნებით. ერთ და ორ თეთრიანი მონეტების მიღებაზე უარის თქმით, ან მათი დაუბრუნებლობით ირღვევა საქართველოს ტერიტორიაზე ეროვნული ვალუტის გამოყენების წესები და ილახება მომხმარებელთა უფლებები. აღნიშნულზე რეაგირებას კი ითვალისწინებს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 153', 158' და 239-ე მუხლები.”
საქართველოში ზოგადად, ფასის რეგულირების კანონი ან რამე მექანიზმი არ არსებობს. ”ჯანდაცვის ექსპერტთა კლუბის” ექსპერტის თინა ტურძილაძის თქმით, ” წამლებზე ფასწარმოქმნის ქართული პრინციპის საფუძვლიანი ანალიზი, სამწუხაროდ, არ გაკეთებულა. ამ ეტაპზე შემიძლია ვთქვა, რომ ე.წ. “ქართული ფასწარმოქმნის სტრუქტურა” მახინჯია (“ეკოპალიტრა”).

”თიბისი” ბანკის გარე გაყიდვების დეპარტამენტის უფროსის დავით კენჭაძის განცხადებით: “ დაუმრგვალებელი ფასი მარკეტინგულ პრაქტიკაში მიღებული სვლაა, ეს სვლა არის მიმართული კლიენტები მოსაზიდად, (ქუჩიდან მაღაზიაში შემოსაყვანად) უფრო მეტად ის გამოიყენება იმისათვის, რომ კლიენტმა მიიღოს გადაწყვეტილება პროდუქციის შეძენის თაობაზე. დაუმრგვალებელ ფასებს ადამიანის ფსიქოლოგია აღიქვამს ისე ვითომ ის უფრო იაფია ან ფასდაკლებულია.”
ფაქტია, რომ ხურდა მომხმარებლის ჯიბეში არ ბრუნდება და ”კლიენტების გაღიზიანებით” ფარმაცევტული კომპანიები დიდ სარგებლობას ნახულობენ.

“ანტიჟურნალისტიკა ანუ ქრონიკული ალიაქოთი”

                      

ამ სათაურით დაიბეჭდა ბროშურა, რომელიც დევანდელი, ე.წ. მეოთხე ხელისუფლების მხილებასა და მანკიერი მხარეების გამოაშკარავებას ეძღვნება.

ბროშურას წინასიტყვაობად ილია ჭავჭავაძის მოსაზრება აქვს წამძღვარებული: ”იმ გაზეთს, რომელსაც აქვს თვისის ღირსების ცნობა, თვისი პატივისცემა და თვისი კეთილშობილური თავმოწონება, იგივე ღირსებით, იმავე პატივისცემით უნდა მოექცეს ყოველს კერძო პირს და ყოველს საზოგადოებას.”

”ქართუ ჯგუფის” მიერ შეგროვებული ყველა მასალა, სხვადასხვა დროს, ბიზნესმენ ბიძინა ივანიშვილის წინააღმდეგ იბეჭდებოდა ქართულ პრესაში. რას ემსახურებოდა გაზეთების, ”ალიასა” და ”კვირის ქრონიკის” მიზანმიმართული, ცილისმწამებლური კამპანია ბიძინა ივანიშვილისა მისამართით, ამის დასადგენად ”ქართუ ჟგუფმა” ძალიან საინტერესო კვლევა ჩაატარა.

აღსანიშნავია, რომ საკმაოდ თამამი ბრალდებებს აბსოლუტურად ობიექტური საფუძველი აქვს.

ბროშურის პირველ თავში მოკლედ არის საუბარი, იმ დანაშაულებრივი ქმედებების შესახებ, რომელსაც გაზეთ ”ალიასა” და ”კვირის ქრონიკის” ხელმძღვანელობა და ზოგიერთი ჟურნალისტი ეწევა. განმარტებულია ის სამი ძირითადი მიზეზი, რის გამოც ”ქართუ ჯგუფი” ამ ფორმით გამოხატავს პროტესტს:

1.      დაშანტაჟებისა და ”მხილების” მცდელობები

2.    დაუფარავი მინიშნებები - გადაიხადეთ ფული

3.    რეკეტის მსხვერპლთა აღიარებები

            დეტალურადაა აღწერილი, როგორ ცდილობდნენ ჟურნალსტები ბიძინა ივანიშვილის საქმიანი რეპუტაციის შელახვასა და პიროვნული თვისებების დაკნინებას.

            სიზუსტისთვის მოყვანილია ციტატები, ამონარიდები გაზეთებიდან. აქვეა აღნიშნული, რომ ”ქართუ ჯგუფი” არ აპირებს რაიმეს მტკიცებას უარგუმენტებოდ... ასეთი რმ ჩვენთვის მიუღებელია. ეს ”ალიასა” და ”კვირის ქრონიკის” ხელწერაა და მას კატეგორიულად ვემიჯნებით.”

            ”ქართუ ჯგუფი” ღიად საუბრობს იმ ფაქტზე, რომ ბადრი პატარკაციშვილი რეგულარულად აფინანსებს ”ალია-ჰოლდინგს” და ამით ყიდულობს სიმშვიდეს. აღსანიშნავია, რომ ამ ინფორმაციის გავრცელებისას ”ქართუ ჯგუფი”  კონკრეტულ წყაროს არ ასახელებს (”ჩვენ დაგვიკავშირდნენ პიროვნებები, რომლებიც ადასტურებენ”...). თავის მხრივ კი ”ალიას” ”მედიის პროფესიული სტანდარტების” დარღვევაში ადანაშაულებს. ღიად ამხელს მანკიერი მეთოდების გამოყენებაში შემდეგი ქვესათაურებით:

1.      მუქარა და აგრესია

2.      სათაურებით მანიპულირება: რაც სათაურშია - ტექსტში არ არის

3.      ტერმინოლოგია და წყაროები

4.      ხელოვნურად შექმნილი ქაოსი, ანუ ეშმაკი ფეხს მოიტეხს

5.      ჩემი შენ გითხარიო

6.      წინააღმდეგობრივი პარალელები

თითოეულში ძალიან საინტერესოდაა შეჯერებული, გაზეთიდან მოყვანილი ციტატები და ”ქართუ ჯგუფის” არგუმენტირებული პასუხები.

ბროშურაში დაბეჭდილია ”ქართუ ჯგუფის” პრესსამსახურის განცხადება სახელწოდებით ”გვეკამათეთ არგუმენტებით და არა - აბსტრაქტულად”.

გამოქვეყნებულია ქართული მედიის მიერ ჩატარებული სოციოლოგიური კვლევის შედეგები, საზოგადოებისათვის ცნობილი პიროვნებების ნეგატიური კომენტარები ბიძინა ივანიშვილისა და ”ქართუ ჯგუფის” მისამართით.

მე-7 თავის სახელწოდებაა ”ვამხელთ ”ალია-ჰოლდინგს!” ამ თავში მოყვანილია 4 კონკრეტული ფაქტის დეტალური განხილვა.

დანართის სახით დაბეჭდილია, ბიძინა ივანიშვილის ინტერვიუ, რათა მკითხველმა თავად გააკეთოს ობიექტური დასკვნები.

ბროშურა თბილისში, 2008 წელს გამოიცა და სულ 140 გვერდს მოიცავს. მასში ანონსის სახით წერია, რომ შეგროვებული კომპრომატები არასრულადაა წარმოდგენილი, რის გამოც კიდევ დაიბეჭდება ბროშურის ახალი ვარიანტი სახელწოდებით: ”ალია” და ”კვირის ქრონიკა” - სიცრუის მანქანის ფლაგმანი”.

”დედას გეფიცებიზე” გაცემული სესხები

          ქვეყანაში არსებული ეკონომიკური კრიზისის ფონზე მსესხებლებს გაუჭირდათ ბანკიდან აღებული კრედიტების დაფარვა. ”კრედიტ ინფოს” მონაცემებით, მიმდინარე წლის 16 ოქტომბრის მდგომარეობით, ვადაგადაცილებული და დაუბრუნებელი სესხების რაოდენობა 156’393-ია, რაც საერთო რაოდენობის 28%-ს შეადგენს.http://www.creditinfo.ge/news_ge.html#ancor6

ბოლო დროს ვრცელდება ინფორმაცია, ბანკების მხრიდან უძრავ-მოძრავი ქონების ჩამორთმევის შესახებ. ერთი შეხედვით ამაში ალოგიკური და უკანონო არაფერია. ვინაიდან თუ გირავნობის ხელშეკრულება კანონიერია(კანონის დაცვითაა შედგენილი) და მსესხებელი გადახდისუუნაროა, ხელშეკრულებით გათვალისწინებული თანხის  დაუბრუნებლობის შემთხვევეში, ბანკს აქვს მისი ქონების განკარგვის უფლება.  სულ სხვა სიტუაციაა მოძრავ ქონებასთან მიმართებაში(სასაქონლო მარაგები, საოჯახო ტექნიკა, ავტომობილი და სხვა). ვინაიდან, ზოგ შემთხვევაში დამგირავებელს არ აქვს მათი უფლებრივი დამადასტურებელი დოკუმენტაცია.  შესაბამისად,  საინტერესოა ის სამართლებრივი ინსტრუმენტები, რომლებიც არეგულირებენ ურთიერთობას მსესხებელსა და გამსესხებელს  შორის.

სესხის გაცემის პროცედურებს საქართველოს კანონმდებლობა არ არეგულირებს. ამ უკანასკნელს  თითოეული ბანკი  ინდივიდულალურად განსაზღვრავს(ზოგადი პრინციპები და ნორმატივები მოცემულია კანონში ”კომერციული ბანკების შესახებ”)http://nbg.gov.ge/uploads/legalacts/nbg1.4.3lawactivitiesofcombanks.pdf.     ზოგადად კი პროცედურა შემდეგი ეტაპებისაგან შედგება: სასესხო განაცხადის მიღება, მსესხებლის ფინანსური და ქონებრივი ინფორმაციის მოძიება, განაცხადის გატანა-დამტკიცება საკრედიტო კომიტეტზე, სასესხო და საგირავნო-იპოთეკის ხელშეკრულებების გაფორმება და სესხის გაცემა.

აუცილებელია გირავნობის ხელშეკრულებას თან ერთვოდეს ”გირავნობის საგნის ზოგადი ან სპეციფიკური ნიშნებით აღწერა ისე, რომ შესაძლებელი იყოს მისი განსაზღვრა” - განმარტებულია საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 258-ე მუხლის გ პუნქტში (”კანონი რეგისტრირებული გირავნობის შესახებ”).

კითხვაზე რამდენად აუცილებელია ქონების დეტალური აღწერა გირავნობის ხელშეკრულებაში ”თი-ბი-სი” ბანკის საკრედიტო ექსპერტმა ილონა მიქაიამ გვპასუხა: ”დოკუმენტაციას, რა თქმა უნდა, ვითხოვთ ეს არის პირველადი და აუცილებელი”  ჩვენს რეალობაში კი არსებობს ისეთი ფაქტები, რომელიც ამ კანონს ეწინააღმდეგება. მაგალითად,  ერთ-ერთი მსხვილი ბანკის ხელშეკრულებაში (”საბანკო კრედიტისა და გირავნობის შესახებ”) მე-3-ე პუნქტში (კრედიტის უზრუნველყოფა) მითითებულია: ”მსესხებლის მიერ ამ ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ ვალდებულებათა უზრუნველსაყოფად მსესხებელი აგირავებს შემდეგ ქონებას: უზრუნველყოფის საგანი და მესაკუთრე: ---------_ის საოჯახო ნივთები: ტელევიზორი-”სამსუნგი”, მაცივარი-”ელჯი”, დივიდი, მუსიკ. ცენტრი, პერსონალური კომპიუტერი, მისაღები ოთახის გარნიტური, საძინებლის გარნიტური, სამზარეულოს გარნიტური”.  ქონების ჩამონათვალი რეალურად მსესხებელის საკუთრებაში არ არის. ის, რომ მსესხებელი არაკეთისინდისიერი აღმოჩნდა და მან არარსებული საოჯახო ტექნიკა და აქსესუარები მიუთითა გირავნობის ხელშეკრულებაში, საქმის ერთი მხარეა. თუმცა, მეორე მხრივ, იბადება შეკითხვა: რატომ არ დარწმუნდა კრედიტ ოფიცერი აღნიშნული გირავნობის ობიექტები ნამდვილად იყო თუ არა მსესხებლის საკუთრებაში? ფიზიკური პირი ხომ, მხოლოდ და მხოლოდ, პირადი ქონებით არის პასუხისმგებელი.  აღნიშნული ხელშეკრულება დღემდე დავის საგანია. საქმე საარბიტრაჟო სამსახურს გადაეცა. თუ რამდენად აქვს ბანკს მსგავსი გირავნობის ხელშეკრულებით მსესხებელს მოთხოვოს ან ჩამოართვას გირავნობის ობიექტები, არბიტრი გიორგი დინგაშვილი ამბობს: ”მოთხოვნის უფლება ბანკს ყოველთვის აქვს, მაგრამ გარანტია ეს უკვე მეორე საკითხია. ჩვენ გავცემთ დოკუმენტს, რომლის თანახმადაც მსესხებელს ევალება საკრედიტო ხელშეკრულებაში მითითებული ვალდებულების შესრულება. აქ არბიტრაჟის კომპეტენცია წყდება და ბანკმა თავად უნდა აამუშაოს თანხის ამოღების მექანიზმები. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 260/1 მუხლში წერია, რომ ”დაგირავებული ნივთი შეიძლება გადავიდეს კრედიტორის (მოგირავნის) საკუთრებაში ამ კანონით გათვალისწინებულ საფუძველზე, მხოლოდ რეგისტრირებული გირავნობის შემთხვევაში და ამის შესახებ პირდაპირ უნდა აღინიშნოს ხელშეკრულებაში.” როგორც დღეს მსესხებელი ამბობს, მას არ აქვს პირადი აქტივები და სესხის გადახდას ვერანაირად ვერ შეძლებს. ამ შემთხვევაში რა უნდა მოიმოქმედოს ბანკმა?

კომპეტენტური აზრის მისაღებად მივმართეთ  ”საქართველოს ბანკების ასოციაციის” პრეზიდენტის მოადგილეს - გოგიტა ცუცქირიძეს. მისი თქმით,”თუ არ აქვს არანაირი აქტივი და სასამართლომ  ცნო გადახდისუუნაროდ, ეს არის დაკარგული სესხი და ბანკმა უნდა ჩამოწეროს თავის მოგებიდან.” ზემოთ ხსენებული მაგალითის საფუძველზე შეგვიძლია ვიმსჯელოთ კრედიტ ოფიცერის დაუდევრობაზე, რადგან მსესხებლის განცხადებით მას ადგილზე არ აღუწერია გირავნობის ობიექტები. ხელშეკრულება შედგა ზეპირი გასაუბრებით. კრედიტ ოფიცერმა ისე წარადგინა განაცხადი საკრედიტო კომიტეტზე, რომ სესხი დამტკიცდა. ამას შედეგი ადასტურებს. გოგიტა ცუცქირიძე თეორიულ დაშვებას აკეთებს, საერთოდ კი ასეთ შემთხვევებს რეალობაში გამორიცხავს: ”ცალკეული კრიმინალისტური შემთხვევები კრიმინალისტებს მივანოთ. თუ ვიღაც ოფიცერმა ეგეთი მახინაცია ჩაიდინა, ეს არის წმინდა კრიმინალი, რომელიც გამოსაძიებელია. ერთეულ შემთხვევებს ვერსად ვერ გამორიცხავ, მაგრამ ის, რომ ეს არის ტენდენცია პრინციპულად და კატეგორიულად გამორიცხულია.”  იმის საპასუხოდ რამდენად ხშირია ასეთი შემთხვევები, გასული წლის მონაცემებით შპს ”შალვა ქურდაძე და კომპანია”- მუდმივმოქმედი არბიტრაჟის  წევრის განცხადებით, ასეთი თვეში 3-4 საქმე შედის. ზოგადად კი არავინ უარყობს პრობლემური სესხების ზრდის ტენდენციას(http://nbg.gov.ge/index.php?m=404).  ვადაგადაცილებული სესხების უმეტესობა მიკრო, ექსპრეს და სამომხმარებლო სესხებია. გამოიკვეთა, რომ დარღვევები არც თუ ისე იშვიათია და ამის მიზეზი  ხშირ შემთხვევაში მსესხებლის არაკეთილსინდისიერებასთან ერთად, ბანკის მხრიდან არასათანადოდ შედგენილი ხელშეკრულებებია. ანუ სხვა სიტყვებით, რომ ვთქვათ სესხის გაცემისას ბანკები აქცენტს აკეთებენ რაოდენობაზე და არა ხარისხზე. შედეგი კი დაუბრუნებელი სესხებია.